Kierowcy F1
W wyścigach Formuły 1 mogą brać udział zawodnicy, którzy posiadają tzw. Superlicencję, wystawianą na rok dla zawodnika, który ma określone osiągnięcia.
Zespół może wystawić 4 kierowców w sezonie, wszyscy mogą zdobywać punkty.
Zmiana kierowcy może nastąpić za zgodą stewarda przed rozpoczęciem kwalifikacji. Nowy zawodnik musi wówczas używać silnika, skrzyni biegów i opon przypisanych do kierowcy, którego zastępuje.
Dodatkowi kierowcy
W każdej z dwóch piątkowych sesji treningowych mogą uczestniczyć dodatkowi kierowcy lecz nie może uczestniczyć w nich więcej niż dwóch kierowców z każdego zespołu.
Jeśli któremuś z zawodników zostanie odebrana licencja, wówczas zespól może wystawić nowego zawodnika, pod warunkiem, że uprzedzi stewarda przed zakończeniem przygotowań do czwartkowych sesji treningowych.
Weekend wyścigowy: Trening
Trening
Sesje treningowe nie są obowiązkowe, ale żeby móc starować w wyścigu w niedzielę, trzeba wziąć udział przynajmniej w jednej sesji sobotniej.
Dozwolone sesje treningowe odbywają się dzień po obowiązkowej weryfikacji technicznej i ważeniu, w piątek (w Monako w czwartek) w godzinach od 10.00 do 11.30 i od 14.00 do 15.30 oraz w dniu poprzedzającym wyścig, czyli w sobotę, w godzinach 11.00-12.00.
Weekend wyścigowy: Kwalifikacje
Kwalifikacje
Kwalifikacje odbywają się w dniu poprzedzającym wyścig, trwają godzinę i przebiegają w trzech etapach.
Pierwsza część (Q1) - trwa od 14:00 do 14:20.
Na tor wyjeżdżają wszystkie samochody. W tym czasie zadaniem dla kierowców jest wykonanie jak najlepszego czasu. Ilość zatankowanego paliwa jest dowolna. Po tej części
pierwsza grupa* najwolniejszych kierowców odpada i zostają im przydzielone ostatnie miejsca na polach startowych.
Druga część (Q2) trwa od 14:27 do 14:42. Ponownie pozostała grupa kierowców wyjeżdża na tor usiłując uzyskać jak najlepszy czas. Po tej części odpada
druga grupa* kierowców, kwalifikując się wg uzyskanych czasów, a czasy pozostałych 10 kierowców zostają wyzerowane.
Ostatnia część (Q3) trwa od 14:50 do 15:00. Pozostałych dziesięciu kierowców okrąża tor walcząc o jak najlepsze czasy.
Kierowca rozpoczynający okrążenie przed upływem regulaminowego czasu ma prawo je ukończyć, a uzyskany wynik zostanie zaliczony.
* - pierwsza i druga grupa składa się z 8 kierowców dla stawki 26 samochodów biorących udział w sezonie, 7 dla stawki 24 samochodów, 6 dla stawki 22 samochodów, 5 dla stawki 20 samochodów.
Weekend wyścigowy: Wyścig
Wyścig
30 min. przed startem garaże zostają otwarte (Pit Lane open). Kierowcy mogą wówczas zrobić ostateczne rozpoznanie toru przed ustawieniem się na pozycjach startowych.
Jeśli kierowca chce kilkakrotnie wykonać okrążenie rozpoznawcze, za każdym razem musi przekroczyć linię serwisową żeby ominąć pola startowe.
15 minut przed okrążeniem formującym, żaden kierowca nie może być w alei serwisowej. Każdy kto tam pozostanie, będzie musiał startować ze tego miejsca.
10 minut przed startem na torze nie może być nikogo z wyjątkiem obsługi technicznej, władz wyścigu i kierowców.
3 minuty przed startem koła muszą być odkryte - zdjęte materace grzewcze; niedostosowanie się do tego przepisu grozi przesunięciem na ostatnie miejsce startowe lub na linie serwisową.
1 minutę przed startem silniki muszą być uruchomione. Załoga musi opuścić tor minimum 15 sekund przed włączeniem się zielonego światła, dającego sygnał do rozpoczęcia okrążenia formującego.
Na okrążeniu formującym nie można robić próbnych startów. Nie można wyprzedzać chyba, że ktoś zwolnił z powodu problemów technicznych. Ominięty samochód może wyprzedzać w celu odzyskania swojej pozycji startowej, o ile zdołał rozwiązać problem techniczny w trakcie okrążenia.
Samochód, który pozostał na starcie kiedy pozostali zawodnicy ruszyli i uformowali okrążenie, nie może wyprzedzać, musi pozostać na końcu stawki i rozpocząć wyścig z ostatniego miejsca startowego.
Start - Po zakończeniu okrążenia formującego zawodnicy zatrzymują się na pozycjach startowych.
Pięć czerwonych świateł zapala się w odstępach jednosekundowych, a ich jednoczesne zgaśnięcie daje sygnał do startu. Jeśli kierowca ma problem z samochodem tuż przed startem, musi podnieść rękę, wówczas start zostaje przerwany. Wznowienie startu oznacza nowe okrążenie formujące, które jest wliczane do dystansu wyścigu.
Procedura startowa ulega zmianie, jeśli na 3 minuty przed wyścigiem zacznie padać deszcz. Wtedy zapalają się światła oznaczające przesunięcie startu o 10 minut, w czasie których zespoły mogą zmienić opony.
Jeśli pogoda jest bardzo zła, wówczas dyrektor wyścigu może odwlec start do czasu poprawy warunków atmosferycznych lub rozpocząć wyścig od wyprowadzenia samochodu bezpieczeństwa, który prowadzi okrążenie formujące.
Samochód bezpieczeństwa
Safety-Car
Jak sama nazwa wskazuje, samochód bezpieczeństwa jest po to, by utrzymać bezpieczeństwo na torze w czasie całego, wyścigowego weekendu. Prowadzi go doświadczony kierowca wyścigowy, któremu towarzyszy obserwator FIA mający stały, radiowy kontakt z centrum operacyjnym wyścigu.
Jeśli w czasie wyścigu wydarzy się wypadek, który nie wymaga przerwania wyścigu ale jednocześnie utrudnia dalszą jazdę, wówczas pojawiają się żółte flagi i wyjeżdża samochód bezpieczeństwa sygnalizując pomarańczowymi światłami, że wszystkie samochody muszą utworzyć za nim kolejkę. Miejsce w kolejce określa pozycja na okrążeniu w chwili wyjazdu samochodu bezpieczeństwa. Kierowcy dublowani mogą wyprzedzić innych zawodników oraz samochód bezpieczeństwa po to, by zająć swoją pozycję na końcu stawki.
Dopóki za samochodem bezpieczeństwa nie utworzy się kolejka zgodna z aktualną pozycją w wyścigu, żaden kierowca nie może zjechać do serwisu. Jeśli jednak wypadek wydarzył się w pobliżu prostej startowej i uszkodzony bolid lub jego części utrudniają lub uniemożliwiają wjazd na nią, wówczas samochód bezpieczeństwa prowadzi zawodników przez część serwisową. W takich okolicznościach samochody mogą dowolnie pozostawać w serwisie.
Kiedy samochód bezpieczeństwa jest gotowy do opuszczenia toru, wygasza pomarańczowe światła, w ten sposób sygnalizując kierowcom, że pod koniec bieżącego okrążenia zjedzie z toru. Kierowcy muszą utrzymać kolejkę aż do przekroczenia linii startu, nad którą świecą zielone światła oznaczające, że wyścig został wznowiony.
W przypadku szczególnie złych warunków pogodowych wyścig rozpoczyna się za samochodem bezpieczeństwa. Minutę przed startem samochód bezpieczeństwa włącza swoje pomarańczowe światła sygnalizując kierowcom zmianę w procedurze startu. Kiedy włączają się zielone światła, samochód bezpieczeństwa prowadzi zawodników wokół toru w kolejności zgodnej z pozycjami startowymi. Wyprzedzanie na tym okrążeniu jest zabronione, chyba że któryś bolid ma problem.
Samochód bezpieczeństwa zjedzie wtedy za linię serwisową na końcu pierwszego okrążenia a zawodnicy mogą zacząć się ścigać po przekroczeniu linii startu.
Wszystkie okrążenia przejechane za samochodem bezpieczeństwa są liczone jako okrążenia wyścigu.
Klasyfikacja i Punkty
10-8-6-5-4-3-2-1
Jeśli kierowca nie zdążył ukończyć wyścigu zanim zwycięzca dojechał do mety, zostaje on zaklasyfikowany w wyścigu, pod warunkiem, że przejechał nie mniej niż 90% dystansu.
Jeśli wyścig zostaje przerwany, klasyfikacja kierowców odbywa się zgodnie z kolejnością, jaką osiągnęli kierowcy na dwa okrążenia przed przerwaniem wyścigu, np. jeśli wyścig został przerwany na 52 okrążeniu, klasyfikacja będzie zgodna ze stanem na 50 okrążeniu.
Kategoria kierowców
W kategorii kierowców przyznawane są punkty za poszczególne miejsca zdobyte w wyścigu.
Sposób przyznawania punktów:
1 miejsce: 10 punktów
2 miejsce: 8 punktów
3 miejsce: 6 punktów
4 miejsce: 5 punktów
5 miejsce: 4 punkty
6 miejsce: 3 punkty
7 miejsce: 2 punkty
8 miejsce: 1 punkt
Wyjątki:
Jeśli wyścig zostaje zawieszony i nie może być zakończony a zostało przejechanych mniej niż
- 75% dystansu - przyznaje się połowę punktów;
- 2 okrążenia - żadne punkty nie zostają przyznane.
Punkty z kolejnych wyścigów sumują się. Mistrzem Świata w kategorii kierowców zostaje kierowca, który zdobył najwięcej punktów w całym sezonie.
Jeśli suma punktów jest taka sama dla dwóch lub więcej kierowców, o mistrzostwie decyduje większa liczba zwycięskich wyścigów w sezonie, następnie większa liczba drugich miejsc a potem trzecich. Jeśli nawet to nie rozstrzyga mistrzostwa, FIA ustala zwycięzcę i uzasadnia wybór.
Kategoria konstruktorów
W kategorii konstruktorów przyznawane są punkty będące sumą punktów obu kierowców w danym wyścigu, np. 8 punktów za 2 miejsce w kategorii kierowców + 2 punkty za 7 miejsce kolegi z tego samego zespołu, daje razem 10 punktów przyznanych zespołowi w kategorii konstruktorów.
Punkty z kolejnych wyścigów sumują się. Mistrzem Świata w kategorii konstruktorów zostaje zespół, który zdobył najwięcej w punktów w całym sezonie.
Jeśli suma punktów jest taka sama dla dwóch lub więcej zespołów o mistrzostwie decyduje większa liczba zwycięskich wyścigów w sezonie.
Władze wyścigu
Władze wyścigu
Władze wyścigu:
5 delegatów FIA posiadających Super Licencję: 3 stewardów, spośród których wyznaczony zostaje przewodniczący bez prawa głosu, startowy i dyrektor wyścigu.
2 przedstawiciele krajowych władz sportowych kraju, w którym odbywa się wyścig, również muszą posiadać sportową Super Licencję FIA; jeden z nich jest sekretarzem wyścigu a drugi dodatkowym stewardem.
Nadrzędną rolę nad władzami wyścigu sprawuje dyrektor wyścigu. Sekretarz działa ciągłym porozumieniu z dyrektorem wyścigu i czuwa na przebiegiem zawodów, treningów i kwalifikacji. Wszyscy, razem z komisarzem technicznym, muszą być na torze przez cały wyścigowy weekend począwszy od 10 rano w czwartek. Kiedy samochody są na torze, kierownik wyścigu pozostaje w centrum operacyjnym i jest w stałym kontakcie radiowym zarówno z dyrektorem wyścigu i przewodniczącym komisji, jak i całą obsługą toru.
Przedstawiciele FIA:
4 przedstawicieli odpowiedzialnych odpowiednio za sprawy: bezpieczeństwa, medyczne, techniczne i prasowe.
FIA może wystawić jeszcze 5 dodatkowych delegatów: reprezentanta Prezydenta FIA, obserwatora, doradcę stewardów, kierowcę samochodu bezpieczeństwa i kierowcę ambulansu.
Rolą tych osób jest doradzanie władzom wyścigu, kontrola zgodności przebiegu z regulaminami FIA, wspieranie decyzji rozstrzygających i raportowanie. Przedstawiciel techniczny (komisarz techniczny) odpowiedzialny jest za kontrolę techniczną i ma pełną władzę nad tą kwestią.
Drive-Trough
Przejazd przez linię serwisową (drive-through) oznacza, że kierowca musi zjechać z toru, przejechać przez linię serwisową z ograniczoną prędkością obowiązującą w tym miejscu i dołączyć do wyścigu nie zatrzymując się po drodze. W zależności od długości serwisowej części toru, kosztuje to kierowcę mniej lub więcej cennych sekund. Kierowca ma 2 okrążenia na zastosowanie się do nałożonej kary od chwili uzyskania informacji o karze przez zespół. Jeśli nie zastosuje się – otrzyma czarną flagę, czyli zostanie wykluczony z wyścigu.
Stop-And-Go
Dziesięciosekundowa pauza w wyścigu (stop-go/ ten-second) polega na tym, że kierowca nie tylko musi wjechać za linię serwisową ale również zatrzymać się na 10 sekund przy swoim garażu zanim ponownie dołączy do wyścigu. W czasie tego postoju nie wolno serwisować samochodu. Kierowca ma 2 okrążenia na zastosowanie się do nałożonej kary od chwili uzyskania informacji o karze przez zespół; jeśli nie zastosuje się – otrzyma czarną flagę, czyli zostanie wykluczony z wyścigu.
Kierowca może się nie zastosować do kary i zakończyć wyścig pod warunkiem, że kara została nałożona w czasie pięciu ostatnich okrążeń.
10 miejsc w tył
Utrata 10 miejsc startowych – oznacza przesunięcie na starcie następnego wyścigu o 10 miejsc w stosunku do wyniku osiągniętego w kwalifikacjach, czyli nawet jeśli kierowca w kwalifikacjach zdobędzie pierwsze pole startowe (pole position), musi starować z 11 miejsca.
Najczęstsze przewinienia:
falstart, przyczynienie się do wypadku, jeśli można było go uniknąć, nieuczciwe blokowanie rywala, przekraczanie dozwolonej prędkości po przekroczeniu linii serwisowej, nieregulaminowa wymiana silnika, nieregulaminowa wymiana skrzyni biegów.
Kraciasta – sygnalizuje koniec sesji; w trakcie treningów i kwalifikacji powiewa przez określony czas, podczas wyścigu pokazywana jest zwycięscy a następnie każdemu następnemu kierowcy przekraczającemu linię mety.
Żółta – oznacza niebezpieczeństwo, np. zbliżanie się do stojącego na torze samochodu; pojedyncza powiewająca flaga daje sygnał do zwolnienia; dwie powiewające żółte flagi w tym samym miejscu oznaczają, że kierowca musi zwolnić a jeśli będzie to konieczne, nawet zatrzymać się; wyprzedzanie jest zabronione.
Zielona – daje sygnał „wszystko w porządku”, czyli, np. tor został oczyszczony; wszystkie nakazy i zakazy nałożone na kierowcę przez żółte flagi, zostają odwołane.
Czerwona – sygnalizuje przerwanie wyścigu - zwykle z powodu wypadku lub bardzo złego stanu nawierzchni.
Niebieska – sygnalizuje, że kierowca jest dublowany i musi przepuścić szybszego zawodnika po lewej stronie; nie zastosowanie się do tych wskazówek po minięciu trzech niebieskich flag może spowodować nałożenie kary; niebieska flaga oznacza również, że kierowca, który wyjeżdża z parku serwisowego zbliża się do wyjazdu z niego.
Biała – ostrzega o pojeździe wolno jadącym po torze.
Czarna – pokazana razem a numerem samochodu nakazuje zjazd do boksu, często też oznacza wykluczenie z wyścigu.
Czerwono-żółta w paski – ostrzega przed śliską nawierzchnią.
Czarna z pomarańczowym kółkiem – pokazywana razem z numerem samochodu oznacza, że kierowca ma problem techniczny i musi zjechać do boksu.
Pół biała - pół czarna - pokazywana razem z numerem samochodu oznacza niesportowe zachowanie, jeśli kierowca nie poprawi zachowania, może otrzymać czarną flagę czyli wykluczenie z wyścigu.
